↔ poprzedni punkt |
Twierdzenie (kryterium Leibniza)
Jeżeli ciąg (an) jest nierosnący oraz
to szereg naprzemienny jest zbieżny.
Przykład
Pokażemy, że szereg jest zbieżny. Jest to szereg naprzemienny, gdzie
Zatem ciąg (an) jest nierosnący. Spełnione są założenia kryterium Leibniza, więc szereg jest zbieżny.
Pytanie kontrolne 2.9
Wykaż, że szereg jest zbieżny.
Przykład
Szereg jest zbieżny na mocy kryterium Leibniza. Ponadto, ponieważ szereg
także jest zbieżny, więc szereg
jest zbieżny bezwzględnie.
Twierdzenie (o zbieżności szeregu bezwzględnie zbieżnego)
Jeśli szereg jest zbieżny bezwzględnie, to jest on zbieżny.
Uwaga
Twierdzenie odwrotne nie jest prawdziwe.
Przykład
Szereg jest zbieżny na mocy kryterium Leibniza, natomiast nie jest zbieżny bezwzględnie, gdyż szereg modułów jego wyrazów, równych ⎮
(−
1)n+1/n ⎮
= 1/n, jest szeregiem harmonicznym, więc rozbieżnym.
Przykład
Zbadamy zbieżność szeregu .
Rozważmy szereg utworzony z bezwzględnych wartości wyrazów badanego szeregu, czyli szereg
dla którego zastosujemy kryterium porównawcze. Dla każdego naturalnego n
więc szereg jest zbieżny, gdyż zbieżny jest szereg Dirichleta
czyli szereg jest zbieżny bezwzględnie, zatem jest też zbieżny na podstawie ostatniego twierdzenia.
Pytanie kontrolne 2.10
Wykaż, że szereg jest zbieżny.
Przykład
Wykażemy, że szereg jest zbieżny dla każdej liczby x.
Na mocy twierdzenia o zbieżności szeregu bezwzględnie zbieżnego wystarczy wykazać zbieżność bezwzględną badanego szeregu dla dowolnego x, to znaczy zbieżność szeregu
Rozważmy dwa przypadki:
Stąd na podstawie kryterium d'Alemberta szereg jest zbieżny.
Zatem szereg jest zbieżny bezwzględnie dla
Jest więc zbieżny dla wszystkich liczb rzeczywistych x.
Poniższe twierdzenie ilustruje zastosowanie szeregów liczbowych.
Twierdzenie
Dla każdej liczby x
Przykład
Niech x > 0. Wykorzystując twierdzenie pokażemy, że
Liczba ex jest sumą szeregu :
gdzie A(x) > 0, ponieważ wszystkie wyrazy 2-ej reszty szeregu o wyrazach xn / n! są dodatnie przy x > 0.
Z powyższych równości otrzymujemy
Pytanie kontrolne 2.11
Czy jest zbieżny szereg
↔ poprzedni punkt |